Skip to main content




Vụ án vườn mít: Không đủ bằng chứng, nghi can được tự do










Sau 7 năm, tức 84 tháng, tức 2555 ngày tạm giam, một nghi phạm được thả tự do tại phiên tòa lần thứ 5 xét xử anh ta về tội hiếp dâm trẻ em và tội giết người. VPLS Người nghèo bào chữa miễn phí, Báo PL TPHCM đưa tin và nhờ ĐBQH giám sát, Chủ tịch nước quyết định tạm hoãn thi hành án tử hình. Bị cáo khai trước tòa bị cơ quan điều tra ép cung, bị đánh, song không có bằng chứng (tất nhiên là như thế).

VỤ ÁN VƯỜN MÍT

Sau 7 năm tạm giam, một nghi can đối mặt với án tử hình đã được tuyên vô tội và trả tự do ngay tại phiên tòa. Nhờ hồng phúc gia tộc, ơn hảo tâm của những nhà báo và đại biểu Quốc hội, ơn ông luật sư bào chữa miễn phí, anh ta thật may mắn. Công lý chưa trọn bởi kẻ thủ ác vẫn nhởn nhơ ngoài đời, song vụ án này rung thêm một tiếng chuông hối thúc cải cách nền tư pháp nhằm bảo vệ những quyền cơ bản làm người.

Qua rồi một thời nghèo song yên ả, văn minh vẫn chưa tới song cái ác đã ập đến thật nhanh. Điều tra hàng vạn vụ án mỗi năm, sức ép phá án đè nặng lên cơ quan điều tra. Song không thể “bắt oan còn hơn bỏ lọt tội phạm”, trách nhiệm chứng minh tội phạm trước hết thuộc về cơ quan điều tra và cơ quan giữ quyền công tố. Muốn buộc tội công dân, nghĩa vụ chứng minh duy nhất thuộc về nhà nước.

Trong cuộc tìm kiếm bằng chứng, luật pháp Việt Nam quy định không được dùng lời nhận tội của bị can làm chứng cứ duy nhất để kết tội, lời nhận tội chỉ được xem là chứng cứ nếu phù hợp với những chứng cứ khác của vụ án. Như vậy, sau khi bị tạm giam, bị can không có nghĩa vụ phải chứng minh là mình vô tội. Nghi ngờ thì không thiếu, song nếu thiếu bằng chứng thì một công dân phải được tuyên là vô tội. Làm như thế, để bảo vệ quyền của công dân và tăng trách nhiệm chứng minh của nhà nước, người ta chấp nhận thỏa hiệp “thả nhầm người còn hơn bắt oan”.

Bị can được thả, song những tháng ngày tạm giam lấy đi của anh ta phần đẹp nhất của tuổi thanh xuân. Để tránh oan sai không lặp lại, các nghi can phải được quyền kêu cứu tới luật sư bào chữa, những luật sư ấy ngay từ đầu phải có quyền tham gia tìm kiếm và thẩm định các chứng cứ trình ra phiên tòa. Người buộc, kẻ gỡ, phiên tòa trở thành nơi tranh luận và hội đồng xét xử là những người phải cân nhắc cuối cùng về giá trị của các chứng cứ dựa trên lý lẽ của đôi bên.

Nghi can trong vụ án vườn mít gặp may, vụ án được dư luận quan tâm, các vị đại biểu của dân yêu cầu giám sát, ông Chủ tịch nước quyết định tạm hoãn thi hành án tử hình. Làm cho may mắn của anh ta cũng trở thành may mắn của bất kỳ ai lỡ rơi vào vòng lao lý chính, đó là mục đích nhân văn của một chế độ thượng tôn pháp luật, ngăn chặn bàn tay công quyền trước mọi sự tùy tiện có thể phương hại đến tự do của mỗi người dân.

Comments

Popular posts from this blog

Enjoy the Voyage: Behind the Scenes of Tribunal Deliberations

Arbitration can be very simple, but it can also be a voyage to nowhere in the middle of the sea. From the departure to destination, the Tribunal as collective is expected to steer the board. It shall make decisions, either procedural or on merits, by deliberation. But how tribunal deliberations work, particularly in cross-cultural arbitration? That is certainly a mysterious black-box, because tribunal deliberations are case specific (it depends on the nature of the disputes), tribunal specific (it depends on the composition of the tribunal, the background and profile, and mentality of the presiding arbitrator and its fellows), and the like. But there are some best practice for efficient deliberations: Not consensus, but collegiality is important: each arbitrator shall actively be involved. Not focusing on the destination, enjoying the voyage: the facts, the issues, the rational behind the disputes are important. Not merely the award, an efficient case management, fairness and due
  Pham Duy Nghia graduated at Leipzig University in Germany (LLB 1988, PhD 1991). He was a Fulbright visiting scholar at Harvard Law School (2001-2002). At Fulbright University Vietnam he teaches Law and Public Policy, Public Governance, Research Methods of Public Policy. As arbitrator Prof Pham Duy Nghia has served in more than 100 cases hearing transnational business disputes, including commercial, investment, construction, insurance, corporate disputes, M & A and intellectual property disputes. Besides teaching, research, and practicing law, Pham Duy Nghia is a frequent commentator in leading newspapers and media in Vietnam. The areas concerned include protection of basic citizen’s right, voice and accountability in public governance, regulatory quality, rule of law and access to justice.

Đoán định tư pháp là gì?

Bài viết ngắn dưới đây góp phần tìm hiểu và trả lời các câu hỏi sau đây: (i) Đoán định tư pháp là gì, ra đời trong bối cảnh nào, có ảnh hưởng gì trong ngành tư pháp trên thế giới, (ii) Ngành tư pháp Việt Nam nên chuẩn bị như thế nào để chủ động ứng xử với xu thế Đoán định tư pháp [1] . Đoán định tư pháp (Predictive Justice) là gì? 1.       Đoán định tư pháp là một xu thế thay đổi cung cách cung cấp dịch vụ pháp lý, trong đó có hoạt động xét xử của tòa án, dưới sức ép của thời đại dữ liệu lớn (big data), trí tuệ nhân tạo (AI), với sự xuất hiện của các công ty khởi nghiệp công nghệ pháp lý (Legal Tech start-up), cung cấp những giải pháp tư vấn, hỗ trợ pháp lý trên nền tảng của các công nghệ thông minh. 2.       Xu thế này bắt nguồn từ những nỗ lực cung cấp nguồn luật mở (open data) từ 50 năm nay. Do công nghệ thay đổi rất nhanh (máy tính, vật liệu bán dẫn, chip điện tử, mạng Internet, các thuật toán dẫn tới trí tuệ nhân tạo), 50 năm qua máy tính đã thông minh hơn 1,