Skip to main content

Posts

Showing posts from 2013

Vài nguyên tắc mong manh của nền công lý

Sau 10 năm thụ án oan, người tù ở Bắc Giang được tự do về với mái ấm đã tan tác sau những chuỗi ngày lao lý. Còn biết bao thân phận con người đã và có thể sẽ bị dập vùi bởi những án oan được tuyên sai nghiệt ngã. Bất công và tai họa giáng xuống gia đình ông Chấn cũng có nguy cơ xảy đến với bất kỳ ai trong xã hội này. Vì vậy, muốn tránh những tai họa ấy, chúng ta cần phải làm gì? Khỏi phải than thêm, khi xã hội bất an, con người dễ hung hãn và nổi đóa, tội ác nhan nhản khắp nơi thì gánh nặng trấn áp tội phạm trước hết dồn lên cơ quan điều tra. Ở đời ai chẳng mắc sai lầm, nhận định nhầm thì suy đoán cũng nhầm, điều tra nhầm thì cáo trạng cũng nhầm, cáo trạng nhầm thì buộc tội cũng nhầm, buộc tội nhầm thì tuyên án cũng nhầm. Cứ như thế, từ điều tra, kiểm sát tới tòa án, một bộ máy các cơ quan nhà nước đầy uy lực hùng dũng ra quân để truy xét và buộc tội người nghi can đơn độc. Muốn chống đỡ lại nguy cơ bị bỏ tù oan, người nghi can ấy chỉ có thể trông mong vào vài nguyên tắc mo...

Nếu dân chúng là cổ đông

Nhân kỳ họp Quốc h ội, ông Bộ trưởng Bộ KHĐT tâm sự rằng nếu không cải tổ, nước ta sẽ đi xuống. Luật sư Trương TrọngNghĩa cũng cảnh báo hậu thế sẽ đánh giá các đại biểu của QH khóa 13. TS Nguyễn Sĩ Dũng thì than “k hông có sự cầm tù nào thê thảm và tàn hại bằng sự cầm tù tư duy của con người”. Lời của các ông này được người ta lắng nghe, trước hết vì thật và thẳng, khác với làn sương lạc quan thường phủ lên dư luận mỗi khi chính khách đăng đàn. Nếu nhà nước là của toàn dân và dân chúng là những cổ đông, với chức năng đại diện cho cử tri, mỗi kỳ họp Quốc hội sẽ diễn ra tựa như Đại hội đồng cổ đông thường niên ở các công ty. Ở nơi ấy, Chính phủ tựa như các giám đốc sẽ báo cáo về tình hình điều hành và sử dụng tài sản của công ty. Cổ đông sẽ tham gia giám sát, những mong từng mục tiêu của công ty sẽ được thực hiện qua năm tháng. Để làm được việc giám sát ấy, người ta cần tới những báo cáo minh bạch tài chính và hoạt động của ban giám đốc, các ý kiến thẩm định của ...

Hiến Pháp Cuba

Một chị giảng viên vừa đi chơi ở Cuba về, bảo rằng ở bên ấy Hiến pháp được bán chung với Xì-gà làm đồ lưu niệm cho khách du lịch. Chị ấy chụp mấy tấm hình.   Điều 2  ghi tên nước Cuba là Cộng hòa Cuba, chỉ ngắn gọn thế thôi.   Điều 5  ghi đại ý rằng: Đảng Cộng Sản Cuba, lực lượng theo đuổi tư tưởng của Marti và Chủ nghĩa  Mác-Lê nin, là lực lượng lãnh đạo cao nhất của nhà nước và xã hội, tổ chức và dẫn dắt các nỗ lực chung để đạt được mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội và tiến tới chủ nghĩa cộng sản.

TPP: Chuẩn mực mới của thế kỷ 21

Vượt xa nội dung những hiệp định thương mại thường thấy, hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) mở ra viễn cảnh xây dựng một khu vực tự do thương mại rộng lớn với những chuẩn mực mới của thế kỷ 21. Phóng viên Sài Gòn Tiếp Thị đã trao đổi với Chủ biên cuốn " TPP: Cơ hội nào cho Việt Nam " vừa ấn hành về những thách thức đang đặt ra trước cơ hội này. Ông có hy vọng TPP sẽ là lực đẩy buộc Việt Nam giải quyết những điểm yếu của điều hành kinh tế vĩ mô? Không thể khẳng định tham gia TPP là chúng ta có ngay liều thuốc để giải quyết tận gốc các điểm yếu kém trong điều hành vĩ mô. TPP chỉ góp thêm một cơ hội và sức ép để Việt Nam giải quyết những vấn đề nội tại. Vấn đề của Việt Nam phải tự người Việt Nam giải quyết, không thể trông chờ áp lực từ bên ngoài. Sau sáu năm gia nhập WTO, mặc dù đã có những đổi thay về thể chế đáng kể, nhưng chất lượng thể chế vẫn là một rào cản cho phát triển: tính minh bạch kém, ưu ái đầu tư cho doanh nghiệp nhà nước m...

Sau khi nói cần phải làm

Mỗi ngày trôi qua trung bình 30 mạng sống phải lìa đời vì tai nạn giao thông ở nước ta. Tình trạng hao tổn mạng sống tựa như thời chiến ấy buộc các cơ quan Nhà nước phải tìm ra chiến lược đối phó. Người ta nhận thấy đằng sau mỗi tai nạn thương tâm đều có dấu vết của quản lý nhà nước yếu kém. Từ cấp phép kinh doanh vận tải, cấp phép lái xe, kiểm định, thanh tra, cho tới cảnh sát giao thông, buông lỏng quản lý và tiêu cực là nguyên nhân sâu xa đã dẫn tới nhiều thảm họa. Bởi thế,   theo lời ông Bộ trưởng GTVT: cứ giảm 5% tiêu cực trong quản lý nhà nước, có thể giảm được 30% tai nạn giao thông. Để minh họa cho những tiêu cực ấy, ông Giám đốc Sở GTVT Hải Phòng cung cấp ngay một ví dụ thật sống động cho sự buông lỏng quản lý rằng 90% các doanh nghiệp vận tải của tỉnh này không phép mà vẫn kinh doanh. Yếu kém từ kiểm định lưu hành, cấp phép lái xe, sát hạch định kỳ cho tới tiêu cực trong xử lý vi phạm giao thông, chính hành vi của cơ quan quản lý nhà nước đã là gốc rễ sâu xa làm ch...

Hổ thẹn cho các giáo sư luật Việt Nam

Hôm nay báo Tuổi Trẻ giật tiêu đề " Người bị phạt có quyền chứng minh không vi phạm " và loan tin đấy là điểm mới của luật vi cảnh nước ta. Thật xấu hổ cho gần 40 trường/khoa luật, cho hàng trăm giáo sư/phó giáo sư, hàng ngàn tiến sĩ, và không ít hơn 2 vạn cử nhân luật ra trường mỗi năm. Có nơi nào trên thế giới văn minh này người bị buộc tội lại phải chứng minh rằng mình vô tội. Nghĩa vụ chứng minh trong hình luật và luật vi cảnh đương nhiên thuộc về nhà nước. Nếu nhà nước không chứng minh được thì buộc phải suy đoán người dân là vô tội, không phạm luật. Đó là một nguyên tắc công lý cổ xưa. Ở xứ sở văn minh của chúng ta, người lương thiện phải tự chứng minh rằng mình lương thiện. Nước ta vạn tuế.

Những nhọc nhằn nghề báo

Sành điệu lướt mạng, trầm ngâm chìm mình trong báo giấy, hay hoài cổ chụm đầu dõi theo những bảng tin công cộng còn sót lại từ thế giới ngày xưa, truyền thông thời nay đã đổi thay nhanh đến ngỡ ngàng. Đằng sau vô số công cụ truyền thông ấy là những nhà báo, những người săn tìm và đưa tin tới công chúng. Ngày tôn vinh các nhà báo, trước hết nên là một ngày để lắng nghe và thấu hiểu những nhọc nhằn và hiểm nguy nghề báo. Nghề báo trước hết là nghề đưa tin. Muốn đưa tin, phải săn lùng tin. Vì lẽ đó nhà báo phải có quyền được khai thác và được cung cấp thông tin. Trong cuộc truy tìm tin tức xuất hiện những vô số hiểm nguy đe dọa đến danh dự, nhân phẩm, tính mạng của người làm báo. Không hiếm nhà báo bị hành hung một cách dã man, bị cản trở tác nghiệp một cách vô lý, phương tiện làm báo bị phá hủy hay cưỡng đoạt. Tựa như bom đạn có thể quật ngã phóng viên chiến trường, trong thời bình những thế lực cản trở minh bạch và quyền được biết của nhân dân cũng rình rập ngày đêm uy hiếp quyền kh...
Trung Quốc công khai đề cao sở hữu tư nhân , dùng roi vọt thị trường để kỷ luật doanh nghiệp quốc hữu. Cùng một hệ thống chính trị, sao trí thức nước họ dám nghĩ, trong khi các giáo sư tiến sĩ nước ta run sợ đến thảm hại, đồng thanh ê a những giáo lý cổ hủ lụi tàn. Một thời thật hổ thẹn.

Để làm chính khách trở thành nghề vất vả

Dân xem, dân hỏi, dân bàn luận. Thời buổi minh bạch, không thể mãi bưng bít thông tin như thuở xưa, ứng xử nơi công cộng của cán bộ lãnh đạo ở nước ta đều được người dân soi thật kỹ. Giữ những chiếc ghế quá nóng, các bộ trưởng ngành Y tế và Giáo dục hiển nhiên được công chúng đặc biệt chú ý. “Bệnh viện như trại tỵ nạn”, phát biểu gần đây của Bộ trưởng Bộ Y tế thêm một lần nữa lại được dư luận quan tâm. Bà Bộ trưởng đã nhiều dịp phân trần nỗi vất vả của ngành y tế trước các diễn đàn Quốc hội. Bức xúc trước sự nhếch nhác của hệ thống bệnh viện nước ta, bà đã than cùng nỗi bất hạnh của hàng vạn bệnh nhân. Cũng như toàn dân, bà đã nhận biết được vấn đề chính sách: nước ta cần một hệ thống y tế tử tế hơn với số phận của mỗi con người. Song bộ trưởng là chính khách, tức là một người làm nghề đưa ra và lựa chọn các giải pháp chính sách. Người ta mong đợi và đánh giá chính khách bởi đường lối chính sách cụ thể mà họ đưa ra. Nhận diện vấn đề thì không quá khó, người dân ...

Những vụ án cuồng yêu

Yêu và được yêu là những cảm xúc đáng ra phải rất tuyệt. Chỉ có điều, nhân danh tình yêu mà bóp cổ, chém hoặc ép tình nhân uống thuốc trừ sâu cho tới chết lại là những tình trạng tâm lý tội phạm ác độc và hèn hạ, cần nghiêm trị. Thêm một vụ án nữa vừa mới xảy ra ở TP Hồ Chí Minh, nạn nhân sau nhiều lần bị hành hạ, đã tố giác hành vi uy hiếp của bạn trai với cảnh sát. Thật kinh hoàng, án mạng đã xảy ra ngay sau khi người tố giác vừa rời trụ sở công an. Những án mạng do cuồng yêu xảy ra do rất nhiều nguyên nhân, việc phòng và chống chúng cần kiên nhẫn, từng bước lần tìm mầm mống điều ác và ngăn chúng không trở thành hành vi phạm tội. Một liên minh giữa gia đình, cộng đồng và Nhà nước để ngăn chặn bạo lực là hết sức cần thiết. Tội phạm ở nước ta gia tăng, độ tuổi trung bình của người phạm tội ngày càng trẻ và mức độ phạm tội ngày càng có dấu hiệu tàn độc, phi nhân tính; tất cả những điều ấy trước hết có một phần nguyên nhân do nền móng gia đình của người Việt Nam đã bị thương tổn. Hà...

Đằng sau những ầm ỹ ở Trà Vinh

Mắng cảnh vệ, đập xe, đập cửa kính phòng làm việc của Chủ tịch tỉnh, một người đàn bà ‘quậy tưng” giữa công đường, thời buổi nhiễu nhương này chuyện ấy có gì mà lạ. Người ta chỉ thêm tò mò vì bà ấy là một công chức (phó phòng) và dường như nặng thâm tình với ông Chủ tịch tỉnh nhà. Thật éo le, thật éo le. Cần xử trí ra sao khi công chức hành xử như vậy trong một thời buổi được cho là văn minh ngày nay? Làm người ai chẳng có lúc lỡ lời, lỡ tay. Sai tới đâu chịu tới đó, không hơn và không kém. Quy trình xử lý kỷ luật công chức phải nghiêm, mang tính giáo dục và răn đe, song cũng phải hợp lý, tương thích với hành vi vi phạm. Khai trừ Đảng và buộc thôi việc là những chế tài rất nặng với công chức, phải được áp dụng một cách cẩn trọng sau khi đã cho người vi phạm cơ hội giải trình. Tránh vội vã và cảm tính, các thủ tục xử lý kỷ luật phải được tuân thủ chặt chẽ. Vi phạm bất kỳ thủ tục nào trong quy trình đó, người ta có quyền khiếu nại. Quy trình đó cũng phải khách quan, tránh th...

Mỗi thầy/cô ở TPHCM phải "cõng" bao nhiêu trò?

 Tỷ lệ sinh viên/giảng viên 2005 2007 2008 2009 2010 Tổng 28,2 28,2 27,9 30,6 32,0 Trung ương 30,8 30,8 30,7 32,6 34,2 ĐH Quốc gia 33,1 32,1 32,9 30,2 32,1 ĐH Bách Khoa HCM 22,7 20,2 20,7 18,7 19,9 ĐH Tự Nhiên HCM 24,7 25,3 26,1 24,6 26,1 ĐH Xã Hội và Nhân Văn 68,4 65,8 66,5 50,5 53,7 ĐH Sư phạm kĩ thuật TPHCM 43,7 47,4 49,8 34,7 36,9 ĐH Kinh tế HCM 103,6 85,9 75,3 94,0 100,2 ĐH Luật HCM 111,6 130,8 139,7 99,8 105,9 ĐH Sư phạm HCM 34,8 31,4 31,9 26,6 28,3 ĐH Kiến Trúc TPHCM 57,7 38,3 40,3 30,5 32,5 ĐH Nông Lâm HCM 52,4 50,0 45,4 36,1 38,4 ĐH Y Dược TP.HCM 8,0 7,6 7,4 7,6 8,1 Nhạc Viện TPHCM 1,6 1,6 2,4 1,5 1,6 ĐH Mỹ Thuật TPHCM 10,2 9,9 8,5 9,9 10,5 ĐH Ngân Hàng 53,8 47,8 52,5 48,9 51,9