Skip to main content

Nhung chuyen vi hanh


NHỮNG CHUYẾN VI HÀNH

Phạm Duy Nghĩa

Trước khi ra quyết định cưỡng chế dỡ bỏ những công trình trái phép xâm lấn một đoạn đê Yên Phụ vào năm 1996, cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, người đứng đầu Chính phủ thời đó đã vi hành (xem ảnh). Trăm nghe không bằng một thấy, cày xới đê vì lợi tư của số ít hộ kinh doanh mà đe doạ cư dân toàn thành phố, chuyến vi hành giúp mệnh lệnh được ban ra chính xác, hợp lòng dân.
Bí mật cải trang để hoà đồng cùng cuộc đời dân dã, các bậc đế vương xưa cũng như lãnh đạo thời nay vẫn làm xôn xao dư luận bởi những chuyến vi hành. Quen với nhung lụa, cũng có thể các ngài nhớ một thoáng hơi ấm ổ rơm; tề chỉnh bởi đủ loại cung kính của thuộc cấp, cũng có thể các ngài ước ao chút sẻ chia mộc mạc của thường dân. Song, rát nóng bởi cuộc đời trần thật, những chuyến vi hành giúp lãnh đạo gần dân và đưa ra các chính sách hợp lòng người.
Lội cùng với dân, lãnh đạo sẽ thấy người dân thèm lắm một nơi ở khô ráo. Len chân cùng những dòng xe gắn máy cuộn chảy mỗi buổi đưa đón con đi học, lãnh đạo mới thấy khí thải cay nơi mũi và người dân lo lắm cho con cháu mai sau. Trước những quyết sách có thể tổn hại đến lợi ích của người dân, mong quá một thoáng vi hành. Luật lệ và chính sách, nếu chỉ được trình ký trong thơm tho những căn phòng điều hoà nhiệt độ, e rằng sẽ mau khô héo trước oi nồng xứ nhiệt đới ngoài đời.


Không thể mãi mong chờ vua Nghiêu, vua Thuấn mấy khi trở lại trần gian, người ta đã nghĩ ra các tục lệ buộc người làm quan phải thường xuyên “vi hành” trước khi soạn chính sách. Kèm theo mỗi tờ trình phải có đủ đánh giá tác động quy phạm, phải có điều tra thực tế, phải có phản biện của dân chúng chịu ảnh hưởng… Nếu sai quy trình ấy, dân chúng sẽ có tố quyền yêu cầu toà án xem xét và huỷ các chính sách bất cẩn, có hại tới dân. Một quy trình hành chính như vậy ép quan chức tuân thủ kỷ luật và mở cửa đón người dân giám sát ở cả những nơi tôn nghiêm của quyền lực; quy trình ấy giúp các lãnh đạo thời nay vô vàn phương cách vi hành để tìm đến với lòng dân./.

Comments

Popular posts from this blog

Học và Dạy Luật Đất đai trong các trường luật ở Việt Nam

Tặng các bạn học và dạy Luật Đất đai 1.       Dẫn đề : Nước ta đã có gần 100 cơ sở đào tạo luật (để thuận tiện, sau đây gọi chung là các trường luật). Ở bậc cử nhân, các trường luật thường giảng dạy Môn học Luật Đất đai. Nội dung giảng dạy môn học này ở các trường khá giống nhau, bám sát cấu trúc của Luật Đất đai, thường bắt đầu từ Chế độ sở hữu, Các loại đất, Quyền & Nghĩa vụ của Người sử dụng đất, cho tới Hành chính đất đai và Giải quyết tranh chấp đất đai. Trong bối cảnh Luật Đất đai 2024 đã có hiệu lực, nội dung đồ sộ của đạo luật này cần được nghiên cứu & giảng dạy như thế nào cho hiệu quả. Trong khuôn khổ Hội thảo tại một trường luật như Khoa Luật ĐH Mở TPHCM, sẽ là hữu ích, nếu có thể góp phần tìm hiểu đạo luật mới này, song đồng thời cũng tìm cách đổi mới cách nghiên cứu, giảng dạy pháp luật đất đai, giúp cho môn học này hấp dẫn, thiết thực hơn với người học. Phần thảo luận dưới đây góp phần vào 2 nội dung nêu trên. 2.    ...

Nhàn đàm về thể chế

  1.            Dẫn nhập : Đầu năm 1845 khi phê bình triết gia Feuerbach, Karl Marx, lúc ấy còn khá trẻ, đã viết câu trên đây, câu sau này được dịch sang tiếng Anh và khắc trên mộ của ngài “ Die Philosophen haben die Welt nur verschieden  interpretirt , es kömmt drauf an sie zu  verändern - các triết gia chỉ tìm cách giải thích thế giới khác nhau, cái chính là phải tìm cách thay đổi thế giới ấy”. Gần 180 năm sau, Acemoglu & đồng sự, nhận được giải Nobel năm 2024, vì những đóng góp giải thích các nền văn minh thịnh hay suy tàn là do thể chế. Điều ấy đúng, hoặc đúng một phần. Nhân dịp này, cựu học viên Fulbright mời chúng tôi mạn đàm về thể chế. “Kỷ nguyên vươn mình”, nếu các bạn thích dùng chữ ấy, mong sẽ là tỉnh thức, bắt đầu với hành động. Nói đã đủ nhiều, đến lúc phải làm, làm nhiều hơn. Ở đất nước chúng ta, vinh quang thuộc về những con người hành động, công khai hay thầm lặng, ngày mỗi ngày bền bỉ làm cho thể chế n...

Ngổn ngang Công lý-Phần 2: Quản trị Tòa án-Công việc nhìn từ bên trong

  Phần 2: Quản trị tòa án- Công việc nhìn từ bên trong     26.       Tòa án Yorktown: Tòa án Yorktown Circuit Court tọa lạc trong một ngôi nhà xinh xắn, lùi sau cái sân cỏ rất rộng, không có cổng, và cũng không có tường bao. Bang Virginia, với khoảng 9 triệu dân, có hơn 30 cái tòa ở cấp này, mỗi tòa có từ 2-15 thẩm phán, tùy theo nhu cầu công việc. Thẩm quyền của cấp tòa này được giới hạn, xử các án hình sự có mức hình phạt không quá 12 tháng tù và các án dân sự có giá ngạch không quá 50.000 đô la. Dưới cấp tòa án này còn có tòa án quận, dưới tòa án quận còn có nhân viên pháp lý (gọi là magistrates) tiếp nhận các yêu cầu pháp lý của người dân và giải quyết các vụ việc theo ủy quyền mà không cần tranh tụng, chắc có thể so sánh được với bộ phận pháp chế ở cấp phường ở nước ta. Bên trên tòa án Yorktown Circuit Court còn có tòa phúc thẩm, và cuối cùng là Tòa tối cao của bang Virginia với 6 thẩm phán. Đại thể 95-96% các vụ án ở Mỹ sẽ được giải qu...