Tự mình đánh giá chắc là khó, Ngân hàng đã thuê một nhóm chuyên gia đánh giá độc lập, mang theo các bảng hỏi và công cụ cho điểm để phỏng vấn các đối tượng ở Việt Nam, từ quan chức chính phủ, giới học giả, khu vực tư nhân, báo chí và khu vực phi chính phủ. Tự thân Ngân hàng cũng là một nền hành chính cồng kềnh, song có lẽ đóng góp đáng kể nhất của họ cho Việt Nam có lẽ là họ giúp chúng ta cách làm việc mới, cách quan niệm mới, số liệu đo lường mới, và từ đó đưa ra những chiến lược mới. Tuy nhiên dũng khí của người đứng đầu cũng rất quan trọng. Có khi vì những quan tâm chính trị, thông tin mà họ đưa ra có thể đã gọt giũa nhiều lần cho vừa tai chủ nhà. Nghe họ khen, xin cũng đừng vội tự mãn, bị họ chê cũng chớ vội bi quan. Quan trọng nhất, có thể họ đã để lộ những thông tin và cách đánh giá mà ta có thể học được để nhìn lại mình.
1. Dẫn nhập : Đầu năm 1845 khi phê bình triết gia Feuerbach, Karl Marx, lúc ấy còn khá trẻ, đã viết câu trên đây, câu sau này được dịch sang tiếng Anh và khắc trên mộ của ngài “ Die Philosophen haben die Welt nur verschieden interpretirt , es kömmt drauf an sie zu verändern - các triết gia chỉ tìm cách giải thích thế giới khác nhau, cái chính là phải tìm cách thay đổi thế giới ấy”. Gần 180 năm sau, Acemoglu & đồng sự, nhận được giải Nobel năm 2024, vì những đóng góp giải thích các nền văn minh thịnh hay suy tàn là do thể chế. Điều ấy đúng, hoặc đúng một phần. Nhân dịp này, cựu học viên Fulbright mời chúng tôi mạn đàm về thể chế. “Kỷ nguyên vươn mình”, nếu các bạn thích dùng chữ ấy, mong sẽ là tỉnh thức, bắt đầu với hành động. Nói đã đủ nhiều, đến lúc phải làm, làm nhiều hơn. Ở đất nước chúng ta, vinh quang thuộc về những con người hành động, công khai hay thầm lặng, ngày mỗi ngày bền bỉ làm cho thể chế n...
Comments