Skip to main content

Đắp chiếu nhà máy 7000 tỷ đồng


Trong khi cả nước đang đón đợi TPP đầy cảm xúc, thông tin Nhà máy Xơ sợi Đình Vũ ở Hải Phòng (PVTex) được đầu tư 7.000 tỷ đồng, nay đắp chiếu, như một gáo nước lạnh cảnh báo cuộc cạnh tranh khốc liệt sẽ tới. Sản phẩm làm ra đắt hơn nhập khẩu, máy móc thiết bị đắp chiếu, công nhân mất việc, sơ tính đã thua lỗ hơn 1.700 tỷ đồng.

Ngay lập tức, thói quen cũ lại hiện về. PVtex, cũng như bao DNNN yếu kém khác, nghĩ ngay tới xin cơ chế đặc thù: nào là giảm thuế VAT, giảm tiền điện nước, giảm tiền thuê đất, giảm phí nước thải, tái dựng lên hàng rào thuế nhập khẩu với xơ sợi, thậm chí nghĩ tới đề xuất chính sách buộc các nhà sản xuất trong nước phải sử dụng sản phẩm của PVtex.  

TPP giúp thêm sức ép cho những nhà cải cách trong nước để dứt khoát nói không với những thói quen bao cấp đó. PVtex buộc phải cạnh tranh. Nếu gục ngã, doanh nghiệp phải phá sản, tài sản phải được chuyển tới những người kinh doanh hiệu quả hơn. Đó là kỷ luật lạnh lùng của thị trường.

Của đau con xót, nếu PVtex là của tư nhân, ông chủ sẽ ráng hết sức để sống sót. Chỉ có điều PVtex, cũng như các DNNN khác, chẳng bao giờ rõ chủ. Cha chung không ai khóc, PVtex đắp chiếu thì tài sản Nhà nước thất thoát, toàn dân và con cháu chúng ta cùng gánh chịu. Những người quyết định đầu tư tiền của của Nhà nước vào Dự án to lớn này đều giấu mặt sau tấm màn bùng nhùng của trách nhiệm tập thể. Ai mà biết để duyệt và thực hiện được một dự án cỡ 7000 tỷ đồng, biết bao của chung đã róc rách trở thành của riêng. Điều này giải thích DNNN tuy hoạt động kém hiệu quả, song là bình phong che đậy cuộc bòn rút tài nguyên quốc gia để chuyển dần vào túi của khu vực tư nhân.

Ai cũng biết, ai cũng hiểu những điều đơn giản ấy. Chỉ có điều có quá nhiều người được lợi từ những DNNN kém hiệu quả tựa như PVtex. Họ chính là lực lượng đầy uy quyền cản trở cải cách. Ôm lấy bao cấp, xin thêm cơ chế chính sách, cản trở áp dụng phá sản, DNNN và những người được lợi vùng vẫy cố giữ lấy các thể chế hiện hành đang có lợi cho mình.

Nhân chuyện Nhà máy Xơ sợi Đình Vũ, cần ủng hộ mạnh mẽ các chính sách thúc ép DNNN tuân thủ kỷ luật thị trường. Thứ nhất, cần ủng hộ việc thoái vốn Nhà nước ở các DNNN có hiệu quả. Chỉ có điều, bản chất thoái vốn là bán vốn cho tư nhân, muốn tránh tham nhũng, cần minh bạch và đấu giá cạnh tranh dưới sự giám sát khắt khe hơn của công chúng. Thứ hai, cần ủng hộ việc dùng Luật phá sản để giải quyết nợ nần của DNNN yếu kém. Trong thủ tục ấy, giới chủ nợ phải có quyền dàn xếp, họ dần dần thu lấy quyền quản lý tài sản từ khu vực doanh nghiệp yếu kém. Cả hai gọng kìm trên sẽ giúp thúc ép quản trị tốt hơn các nguồn tài nguyên quốc gia. Đó chính là một phần của cuộc cải cách thể chế rộng lớn cần phải tiến hành để đón lấy những cơ hội từ TPP.

Popular posts from this blog

Nhàn đàm về thể chế

  1.            Dẫn nhập : Đầu năm 1845 khi phê bình triết gia Feuerbach, Karl Marx, lúc ấy còn khá trẻ, đã viết câu trên đây, câu sau này được dịch sang tiếng Anh và khắc trên mộ của ngài “ Die Philosophen haben die Welt nur verschieden  interpretirt , es kömmt drauf an sie zu  verändern - các triết gia chỉ tìm cách giải thích thế giới khác nhau, cái chính là phải tìm cách thay đổi thế giới ấy”. Gần 180 năm sau, Acemoglu & đồng sự, nhận được giải Nobel năm 2024, vì những đóng góp giải thích các nền văn minh thịnh hay suy tàn là do thể chế. Điều ấy đúng, hoặc đúng một phần. Nhân dịp này, cựu học viên Fulbright mời chúng tôi mạn đàm về thể chế. “Kỷ nguyên vươn mình”, nếu các bạn thích dùng chữ ấy, mong sẽ là tỉnh thức, bắt đầu với hành động. Nói đã đủ nhiều, đến lúc phải làm, làm nhiều hơn. Ở đất nước chúng ta, vinh quang thuộc về những con người hành động, công khai hay thầm lặng, ngày mỗi ngày bền bỉ làm cho thể chế n...

Ngổn ngang Công lý – Phần 1: Từ Yorktown tới Washington

  Phạm Duy Nghĩa 1.     Những dòng này dành cho ai: Bất công xảy ra khắp nơi, công lý thì khó khăn lắm mới đạt được. Mỗi ngày, nếu góp thêm tử tế, công bằng, và bớt dần bất công, thì thật quý. Công lý được giữ cho ngay ngắn, từng chút một, chung tay bởi tất cả mọi người. Đặng Hoàng Giang viết một cuốn sách có tựa đề “”Bức xúc không làm ta vô can””, quả là thế, bất công xảy ra do chúng ta né tránh, cam chịu, hoặc đồng lõa. Cùng góp sức chúng ta mới tạo ra và duy trì được lẽ công bằng ở đời. Những dòng này vì thế dành cho những ai muốn sống chậm một chút, dừng lại, đứng nhìn, quan sát, và tìm hiểu: Vì sao bất công đã xảy ra, và Vì sao công lý vẫn là một giấc mơ xa vời với rất nhiều dân tộc, trong đó có chúng ta. Thời đại này mạng xã hội, dữ liệu, tin tức, trí tuệ nhân tạo… đang thổi bay con người, đặt câu hỏi đúng đã là một nửa thành công. 2.     Cấu trúc của phần viết: Phần viết này được cấu trúc hồn nhiên như những mảng kiến thức vụn vặt mà tôi lượ...

Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài: Một góc nhìn từ thực tiễn thực thi pháp luật

Đề dẫn : Theo Vụ Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp, vào thời điểm hiện nay nước ta đã có 48 tổ chức trọng tài được thành lập, với hơn 600 trọng tài viên, mỗi năm tham gia giải quyết hàng nghìn vụ tranh chấp thương mại [1] . Một dịch vụ trọng tài đã hình thành. Càng phát triển, những đặc thù của dịch vụ này càng lộ rõ hơn, trong đó có việc xử lý lợi ích của bên thứ ba. Rất khác với tố tụng toà án, về nguyên tắc, trọng tài là thủ tục không công khai, sự tham gia của bên thứ ba là ngoại lệ. Không thể học theo quy định của Tố tụng dân sự để đưa bên thứ ba vào Tố tụng trọng tài. Bài viết dưới đây thảo luận về việc xem xét và đảm bảo lợi ích của Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài. Sau khi minh họa một số tình huống trong đó các bên tranh chấp hoặc Hội đồng trọng tài có thể cần lưu ý tới lợi ích của Bên thứ ba. Mục tiêu của Tố tụng trọng tài là góp phần giải quyết các tranh chấp một cách công bằng, thúc đẩy các bên tự thực thi nghĩa vụ, tránh làm lan rộng thêm kiện tụng. Từ những cân nhắc đó, bài v...