Skip to main content

Phiếu tín nhiệm và lòng dân

Khó khăn bủa vây tứ bề, cả nước mong chính quyền sáng suốt và mạnh mẽ vì dân. Mang theo hơi nóng từ những cuộc tiếp xúc cử tri, trong dày đặc chương trình nghị sự, Quốc hội kỳ này sẽ bàn về việc lấy phiếu tín nhiệm. Nếu điều ấy thành công, người dân nước ta có thêm một thước đo tín nhiệm với những người giữ chức vụ trọng yếu trong bộ máy quản trị quốc gia.
Chính quyền mạnh không phải bởi làm nhiều việc, mà biết làm đúng việc với những chính sách thông minh. Để hối thúc chính quyền làm đúng việc, người dân cần phải có tiếng nói và những kênh hối thúc chính quyền chịu trách nhiệm trước cử tri. Là nơi tụ hội những đại biểu ưu tú của nhân dân, Quốc hội nước ta có nhiều quyền lực, song quan trọng bậc nhất phải là quyền giám sát và hối thúc Chính phủ chịu trách nhiệm giải trình trước toàn thể nhân dân.
Toàn thể Quốc hội đã bầu và bổ phiệm ra 49 vị giữ các chức vụ quan trọng bậc nhất trong hệ thống quyền lực Nhà nước. Sau khi được bổ nhiệm, Chính phủ và từng thành viên trong Chính phủ cũng như người đứng đầu các cơ quan tối cao khác phải chịu trách nhiệm báo cáo, chất vấn trước Quốc hội. Thường sau các phiên chất vấn xuất hiện nhu cầu đo lường sự hài lòng của Quốc hội đối với người được chất vấn. Vì lẽ ấy, việc lấy phiếu tín nhiệm tại cơ quan dân cử có thể tạo thêm một kênh đo lường niềm tin của nhân dân đối với chính quyền.
Để làm được điều đó, ngoài việc thông qua Nghị quyết về quy trình và thủ tục lấy phiếu tín nhiệm, Quốc hội phải hối thúc nâng cao chất lượng các báo cáo cũng như phiên chất vấn. Cội nguồn sức mạnh của Quốc hội chính là tính chính danh và công khai. Chính danh, vì Quốc hội đại diện cho quyền lực của toàn thể nhân dân. Chính phủ và các cơ quan tối cao, dù quyền uy tới đâu, cũng phải giải trình và chịu trách nhiệm trước nhân dân. Công khai, vì hàng triệu cử tri đã gửi gắm nguyện ước của mình vào từng đại biểu, người ta mong ngóng những nguyện ước ấy phải được nói ra trên những diễn đàn nghị viện. Việc lấy phiếu tín nhiệm vì lẽ đó sẽ có thêm sức mạnh và ý nghĩa to lớn nếu được tiến hành thường xuyên như một hoạt động giám sát của Quốc hội và kết quả được công khai cho toàn thể nhân dân.
Khác với lấy phiếu như là hành vi đo lường tín nhiệm thường niên, khi uy tín của một người đứng đầu các cơ quan của chính quyền có dấu hiệu được đánh giá thấp, Quốc hội có thể sẽ tiến hành “bỏ phiếu tín nhiệm”. Về bản chất, cuộc bỏ phiếu này là bỏ phiếu bất tín nhiệm để thể hiện thái độ của Quốc hội nhằm ép các quan chức Chính phủ tuân thủ ý chí của nhân dân. Đây là một công cụ khá đặc biệt trong hoạt động nghị viện, có tính bất thường, chỉ diễn ra khi có dấu hiệu suy giảm niềm tin một cách nghiêm trọng giữa cơ quan dân cử và các cơ quan giữ quyền hành pháp.
Lấy phiếu tín nhiệm thường niên hy vọng sẽ tạo nên sự phân công và phối hợp tương hỗ giữa Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan quyền lực tối cao khác trong bộ máy nhà nước. Càng làm tốt và công khai hóa kết quả lấy phiếu tín nhiệm như một thói quen bình thường, càng giảm dần nguy cơ bất bình thường phải “bỏ phiếu tín nhiệm” khi niềm tin của cử tri suy giảm./.

Popular posts from this blog

Ngổn ngang Công lý – Phần 1: Từ Yorktown tới Washington

  Phạm Duy Nghĩa 1.     Những dòng này dành cho ai: Bất công xảy ra khắp nơi, công lý thì khó khăn lắm mới đạt được. Mỗi ngày, nếu góp thêm tử tế, công bằng, và bớt dần bất công, thì thật quý. Công lý được giữ cho ngay ngắn, từng chút một, chung tay bởi tất cả mọi người. Đặng Hoàng Giang viết một cuốn sách có tựa đề “”Bức xúc không làm ta vô can””, quả là thế, bất công xảy ra do chúng ta né tránh, cam chịu, hoặc đồng lõa. Cùng góp sức chúng ta mới tạo ra và duy trì được lẽ công bằng ở đời. Những dòng này vì thế dành cho những ai muốn sống chậm một chút, dừng lại, đứng nhìn, quan sát, và tìm hiểu: Vì sao bất công đã xảy ra, và Vì sao công lý vẫn là một giấc mơ xa vời với rất nhiều dân tộc, trong đó có chúng ta. Thời đại này mạng xã hội, dữ liệu, tin tức, trí tuệ nhân tạo… đang thổi bay con người, đặt câu hỏi đúng đã là một nửa thành công. 2.     Cấu trúc của phần viết: Phần viết này được cấu trúc hồn nhiên như những mảng kiến thức vụn vặt mà tôi lượm được. Tôi dự kiến sẽ bắt đầu bằn

Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài: Một góc nhìn từ thực tiễn thực thi pháp luật

Đề dẫn : Theo Vụ Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp, vào thời điểm hiện nay nước ta đã có 48 tổ chức trọng tài được thành lập, với hơn 600 trọng tài viên, mỗi năm tham gia giải quyết hàng nghìn vụ tranh chấp thương mại [1] . Một dịch vụ trọng tài đã hình thành. Càng phát triển, những đặc thù của dịch vụ này càng lộ rõ hơn, trong đó có việc xử lý lợi ích của bên thứ ba. Rất khác với tố tụng toà án, về nguyên tắc, trọng tài là thủ tục không công khai, sự tham gia của bên thứ ba là ngoại lệ. Không thể học theo quy định của Tố tụng dân sự để đưa bên thứ ba vào Tố tụng trọng tài. Bài viết dưới đây thảo luận về việc xem xét và đảm bảo lợi ích của Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài. Sau khi minh họa một số tình huống trong đó các bên tranh chấp hoặc Hội đồng trọng tài có thể cần lưu ý tới lợi ích của Bên thứ ba. Mục tiêu của Tố tụng trọng tài là góp phần giải quyết các tranh chấp một cách công bằng, thúc đẩy các bên tự thực thi nghĩa vụ, tránh làm lan rộng thêm kiện tụng. Từ những cân nhắc đó, bài v

Học và Dạy Luật Đất đai trong các trường luật ở Việt Nam

Tặng các bạn học và dạy Luật Đất đai 1.       Dẫn đề : Nước ta đã có gần 100 cơ sở đào tạo luật (để thuận tiện, sau đây gọi chung là các trường luật). Ở bậc cử nhân, các trường luật thường giảng dạy Môn học Luật Đất đai. Nội dung giảng dạy môn học này ở các trường khá giống nhau, bám sát cấu trúc của Luật Đất đai, thường bắt đầu từ Chế độ sở hữu, Các loại đất, Quyền & Nghĩa vụ của Người sử dụng đất, cho tới Hành chính đất đai và Giải quyết tranh chấp đất đai. Trong bối cảnh Luật Đất đai 2024 đã có hiệu lực, nội dung đồ sộ của đạo luật này cần được nghiên cứu & giảng dạy như thế nào cho hiệu quả. Trong khuôn khổ Hội thảo tại một trường luật như Khoa Luật ĐH Mở TPHCM, sẽ là hữu ích, nếu có thể góp phần tìm hiểu đạo luật mới này, song đồng thời cũng tìm cách đổi mới cách nghiên cứu, giảng dạy pháp luật đất đai, giúp cho môn học này hấp dẫn, thiết thực hơn với người học. Phần thảo luận dưới đây góp phần vào 2 nội dung nêu trên. 2.       Vị trí của Luật Đất đai trong hệ thống ph