Skip to main content

Bat an

BẤT AN

Phạm Duy Nghĩa
Đã từ lâu lắm, những người yếu tim không nên đọc trang tin pháp luật của báo chí nước ta. Giết, cướp, hiếp, băng đảng gầm gừ tranh giành lãnh địa; những cái tin ấy chen chỗ hàng giờ trên mặt báo. Xã hội đã trở nên bất an nghiêm trọng.
Nay lại thêm vụ giết người bỏ xác trong thùng xốp và súng nổ trên đất mỏ Quảng Ninh. Kẻ nghĩ ác thì có thể nói ác, nói ác thì có thể hành động ác, mầm mống tội phạm nằm sâu trong những nếp nghĩ và hành xử của mỗi con người.
Một dạo ngây thơ, chúng ta tưởng con người mới dưới chế độ chúng ta sẽ miễn dịch với các ác; mầm mống tội phạm những tưởng chỉ có trong chế độ người bóc lột người. Nay ai cũng chỉ dám mong yên ổn cho gia đình nho nhỏ; bữa cơm chiều tề tựu những người thân mà không hề hấn gì đã là hạnh phúc lớn mỗi ngày.
Rồi ngày mai trẻ nhỏ tới trường, những thiếu niên rồi cũng rời mẹ cha bước vào cuộc đời tự lập, ai sẽ chở che yên ổn cho người dân trên từng bước đi trong cuộc đời. Như ung nhọt, tội phạm gia tăng biểu hiện một cơ thể văn hoá không còn khoẻ mạnh, đã lâm bệnh với bụi bặm ô nhiễm ngoài đời.
Bụi bặm ấy chính là một lối sống tôn thờ hưởng thụ vật chất, quên dần tín ngưỡng và tôn giáo răn dạy con người biết xấu hổ, biết tự tu dưỡng, biết sống vì người khác. Giờ vàng trên truyền hình được khoả lấp bởi đầy rẫy những quảng cáo kích thích ham muốn con người. Kìa là bản tin thời sự, chìm nghỉm sau những chuyện oai nghiêm đại sự quốc gia người ta mới vắn tin sập hầm lò hay lũ quét. Thương con người mới lo cho số phận con người, mới tránh làm điều ác hại người. Kinh tế thị trường sôi réo lợi nhuận và kích thích tiêu thụ, cân bằng lại những ma lực cám dỗ ấy cần tới những cố gắng rất lớn của toàn xã hội.
Ngày xưa Khổng Tử dạy rằng hình phạt nặng nề có thể trấn áp tội phạm, song tự tu, tự tỉnh mới diệt được cái mầm ác từ trong suy nghĩ. Không thể mãi chỉ an lòng với giấc mơ con, bất hạnh ngoài đường bất chợt có thể ập tới cửa mà chẳng chừa ai. Tội phạm gia tăng là một lời cảnh tỉnh để suy ngẫm lại triết lý sống của xã hội chúng ta. Gạn đục khơi trong, tìm lại gia phong đã rách mà giữ lấy lề, tìm lại đức tin và tín ngưỡng cha ông một thời sao nhãng mà thờ phụng. Xã hội lớn, hàng triệu người dân nghĩ thiện thì sẽ hành xử thiện. Và, an lành sẽ bền lâu hơn nữa nếu chính quyền lo lắng, ráo riết hành động để bảo vệ tính mệnh cho mỗi người dân không kể sang hèn./.

Comments

Popular posts from this blog

Nhàn đàm về thể chế

  1.            Dẫn nhập : Đầu năm 1845 khi phê bình triết gia Feuerbach, Karl Marx, lúc ấy còn khá trẻ, đã viết câu trên đây, câu sau này được dịch sang tiếng Anh và khắc trên mộ của ngài “ Die Philosophen haben die Welt nur verschieden  interpretirt , es kömmt drauf an sie zu  verändern - các triết gia chỉ tìm cách giải thích thế giới khác nhau, cái chính là phải tìm cách thay đổi thế giới ấy”. Gần 180 năm sau, Acemoglu & đồng sự, nhận được giải Nobel năm 2024, vì những đóng góp giải thích các nền văn minh thịnh hay suy tàn là do thể chế. Điều ấy đúng, hoặc đúng một phần. Nhân dịp này, cựu học viên Fulbright mời chúng tôi mạn đàm về thể chế. “Kỷ nguyên vươn mình”, nếu các bạn thích dùng chữ ấy, mong sẽ là tỉnh thức, bắt đầu với hành động. Nói đã đủ nhiều, đến lúc phải làm, làm nhiều hơn. Ở đất nước chúng ta, vinh quang thuộc về những con người hành động, công khai hay thầm lặng, ngày mỗi ngày bền bỉ làm cho thể chế n...

Ngổn ngang Công lý – Phần 1: Từ Yorktown tới Washington

  Phạm Duy Nghĩa 1.     Những dòng này dành cho ai: Bất công xảy ra khắp nơi, công lý thì khó khăn lắm mới đạt được. Mỗi ngày, nếu góp thêm tử tế, công bằng, và bớt dần bất công, thì thật quý. Công lý được giữ cho ngay ngắn, từng chút một, chung tay bởi tất cả mọi người. Đặng Hoàng Giang viết một cuốn sách có tựa đề “”Bức xúc không làm ta vô can””, quả là thế, bất công xảy ra do chúng ta né tránh, cam chịu, hoặc đồng lõa. Cùng góp sức chúng ta mới tạo ra và duy trì được lẽ công bằng ở đời. Những dòng này vì thế dành cho những ai muốn sống chậm một chút, dừng lại, đứng nhìn, quan sát, và tìm hiểu: Vì sao bất công đã xảy ra, và Vì sao công lý vẫn là một giấc mơ xa vời với rất nhiều dân tộc, trong đó có chúng ta. Thời đại này mạng xã hội, dữ liệu, tin tức, trí tuệ nhân tạo… đang thổi bay con người, đặt câu hỏi đúng đã là một nửa thành công. 2.     Cấu trúc của phần viết: Phần viết này được cấu trúc hồn nhiên như những mảng kiến thức vụn vặt mà tôi lượ...

Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài: Một góc nhìn từ thực tiễn thực thi pháp luật

Đề dẫn : Theo Vụ Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp, vào thời điểm hiện nay nước ta đã có 48 tổ chức trọng tài được thành lập, với hơn 600 trọng tài viên, mỗi năm tham gia giải quyết hàng nghìn vụ tranh chấp thương mại [1] . Một dịch vụ trọng tài đã hình thành. Càng phát triển, những đặc thù của dịch vụ này càng lộ rõ hơn, trong đó có việc xử lý lợi ích của bên thứ ba. Rất khác với tố tụng toà án, về nguyên tắc, trọng tài là thủ tục không công khai, sự tham gia của bên thứ ba là ngoại lệ. Không thể học theo quy định của Tố tụng dân sự để đưa bên thứ ba vào Tố tụng trọng tài. Bài viết dưới đây thảo luận về việc xem xét và đảm bảo lợi ích của Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài. Sau khi minh họa một số tình huống trong đó các bên tranh chấp hoặc Hội đồng trọng tài có thể cần lưu ý tới lợi ích của Bên thứ ba. Mục tiêu của Tố tụng trọng tài là góp phần giải quyết các tranh chấp một cách công bằng, thúc đẩy các bên tự thực thi nghĩa vụ, tránh làm lan rộng thêm kiện tụng. Từ những cân nhắc đó, bài v...