Skip to main content

Chu nhan: Cau chuyen nam Mau Ty

Bài đăng trên Người Lao động TP HCM, Số Tết 2008:
http://www.nld.com.vn/xuan/chuyen-nam-ty/213538.asp

Nguyên văn:

KHI DÒNG MŨ BẢO HIỂM THÔI KHÔNG CÒN XA LẠ

Phạm Duy Nghĩa

Sắp thành kỷ niệm, trong vô vàn điều đáng nhớ, năm đã qua chí ít sẽ được nhắc tới với rùng rình những dòng mũ bảo hiểm tuôn chảy trên phố, những luồng đầu tư như chen chân tìm đến với Việt Nam. Một năm sau gia nhập chợ toàn cầu, tứ hải giai huynh đệ bỗng ùa đến trên sạp hàng, thế giới như chỉ cách xa qua từng phím bấm. Chúng ta phải làm gì để tự tin tư thế chủ nhân trong ngôi nhà tấp nập khách ra vào.
Tự thủa nào người ta đã bảo thế giới biến động tựa dòng sông chảy vô tận. Chỉ có điều những dòng sông trí thức, khám phá, công nghệ, năng lực sáng tạo và ứng dụng của con người ngày nay đã trở thành thác lũ cuồn cuộn biến cái của ngày qua mau dĩ vãng. Một thế giới dư thừa tư bản công nghệ, tư bản tài chính bỗng chốc khan hiếm tài nguyên, khan hiếm không gian sinh tồn và khan hiếm cả những khoảnh khắc riêng tư an dưỡng những niềm tin. Dưới vó ngựa của những dòng thác đầu tư, hầm mỏ tài nguyên trở nên cạn kiệt, những khu nghỉ dưỡng sang trọng uy hiếp dần bãi tắm bình dân.
Hàng chục tỷ đầu tư nước ngoài, vốn vay nước ngoài đang tìm đến với Việt Nam, song hấp thụ được luồng vốn đó để nước ta không chỉ trở thành người làm thuê, lắp ráp, người vay nợ triền miên mới là bài toán khó. Bán một chiếc áo sơ-mi, có bao nhiêu là của chúng ta. Thì cũng thế, thu nhập từ một tour du lịch có bao nhiêu đọng lại với Việt Nam. Đóng góp giá trị gia tăng vào một con tàu càng nhiều, mới mong được chia phần xứng đáng. Chỉ khi quyền tài sản những nguồn tài nguyên được phân định rõ ràng, của đau con xót, những ông chủ doanh nghiệp nước ta mới bị dồn đẩy bởi sức ép cạnh tranh mà lựa thế tương kế tựu kế với đối tác nước ngoài.
Nhường lại quyền khai thác tài nguyên đất đai và cơ hội kinh doanh cho khu vực dân doanh, ông chủ Nhà nước mới có sức đổ dồn vào những công việc điều tiết. Xây dựng hạ tầng và nguồn lực con người có thể là hai ưu tiên rất lớn trong năm mới 2008. Tiếp nhận tiền đầu tư lớn như một người ốm chuẩn bị uống dồn những liều thuốc bổ; nếu không đủ giao thông thuận tiện, cung cấp điện nước ổn định thì những dòng vốn đã đăng ký cũng không thể mãi đợi chờ mà phải ra đi. Hơn thế nữa, môi trường đầu tư ổn định cần tới những cơ chế thương lượng phù hợp để giới chủ và thợ dần tìm được những tiếng nói chung khi có bất đồng. Tăng trưởng GDP tiến tới hai con số mà làm gì nếu nhân phẩm và cơ may cải thiện cuộc sống của giới thợ không được quan tâm. Hạ tầng, vì lẽ ấy không chỉ là giao thông, điện nước và cơ sở kỹ thuật. Một môi trường pháp lý minh bạch, đáng tin, có khả năng tiên liệu được; khi có tranh chấp ai cũng có cơ may tiệm cận công lý sẽ rất cần để giúp chúng ta gần hơn với thế giới bên ngoài.Xuống phố ngày xuân, những dòng mũ bảo hiểm thôi không còn lạ mà bỗng nên quen. Chỉ thoáng ngỡ ngàng khi những người quên không đội mũ.. lần đầu tiên có lại cảm giác xấu hổ phạm luật trong rừng người nghiêm chỉnh chấp hành. Biết xấu hổ hình như cũng là một đức tính cao quý mà Xuân mới nhắc ta cần học lại./.

Comments

Popular posts from this blog

Nhàn đàm về thể chế

  1.            Dẫn nhập : Đầu năm 1845 khi phê bình triết gia Feuerbach, Karl Marx, lúc ấy còn khá trẻ, đã viết câu trên đây, câu sau này được dịch sang tiếng Anh và khắc trên mộ của ngài “ Die Philosophen haben die Welt nur verschieden  interpretirt , es kömmt drauf an sie zu  verändern - các triết gia chỉ tìm cách giải thích thế giới khác nhau, cái chính là phải tìm cách thay đổi thế giới ấy”. Gần 180 năm sau, Acemoglu & đồng sự, nhận được giải Nobel năm 2024, vì những đóng góp giải thích các nền văn minh thịnh hay suy tàn là do thể chế. Điều ấy đúng, hoặc đúng một phần. Nhân dịp này, cựu học viên Fulbright mời chúng tôi mạn đàm về thể chế. “Kỷ nguyên vươn mình”, nếu các bạn thích dùng chữ ấy, mong sẽ là tỉnh thức, bắt đầu với hành động. Nói đã đủ nhiều, đến lúc phải làm, làm nhiều hơn. Ở đất nước chúng ta, vinh quang thuộc về những con người hành động, công khai hay thầm lặng, ngày mỗi ngày bền bỉ làm cho thể chế n...

Ngổn ngang Công lý – Phần 1: Từ Yorktown tới Washington

  Phạm Duy Nghĩa 1.     Những dòng này dành cho ai: Bất công xảy ra khắp nơi, công lý thì khó khăn lắm mới đạt được. Mỗi ngày, nếu góp thêm tử tế, công bằng, và bớt dần bất công, thì thật quý. Công lý được giữ cho ngay ngắn, từng chút một, chung tay bởi tất cả mọi người. Đặng Hoàng Giang viết một cuốn sách có tựa đề “”Bức xúc không làm ta vô can””, quả là thế, bất công xảy ra do chúng ta né tránh, cam chịu, hoặc đồng lõa. Cùng góp sức chúng ta mới tạo ra và duy trì được lẽ công bằng ở đời. Những dòng này vì thế dành cho những ai muốn sống chậm một chút, dừng lại, đứng nhìn, quan sát, và tìm hiểu: Vì sao bất công đã xảy ra, và Vì sao công lý vẫn là một giấc mơ xa vời với rất nhiều dân tộc, trong đó có chúng ta. Thời đại này mạng xã hội, dữ liệu, tin tức, trí tuệ nhân tạo… đang thổi bay con người, đặt câu hỏi đúng đã là một nửa thành công. 2.     Cấu trúc của phần viết: Phần viết này được cấu trúc hồn nhiên như những mảng kiến thức vụn vặt mà tôi lượ...

Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài: Một góc nhìn từ thực tiễn thực thi pháp luật

Đề dẫn : Theo Vụ Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp, vào thời điểm hiện nay nước ta đã có 48 tổ chức trọng tài được thành lập, với hơn 600 trọng tài viên, mỗi năm tham gia giải quyết hàng nghìn vụ tranh chấp thương mại [1] . Một dịch vụ trọng tài đã hình thành. Càng phát triển, những đặc thù của dịch vụ này càng lộ rõ hơn, trong đó có việc xử lý lợi ích của bên thứ ba. Rất khác với tố tụng toà án, về nguyên tắc, trọng tài là thủ tục không công khai, sự tham gia của bên thứ ba là ngoại lệ. Không thể học theo quy định của Tố tụng dân sự để đưa bên thứ ba vào Tố tụng trọng tài. Bài viết dưới đây thảo luận về việc xem xét và đảm bảo lợi ích của Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài. Sau khi minh họa một số tình huống trong đó các bên tranh chấp hoặc Hội đồng trọng tài có thể cần lưu ý tới lợi ích của Bên thứ ba. Mục tiêu của Tố tụng trọng tài là góp phần giải quyết các tranh chấp một cách công bằng, thúc đẩy các bên tự thực thi nghĩa vụ, tránh làm lan rộng thêm kiện tụng. Từ những cân nhắc đó, bài v...