Skip to main content
BỘ MẶT CỦA CHÍNH QUYỀN

Dân đánh cảnh sát, cảnh sát đánh dân, nay lại có thêm tin cảnh sát cơ động đánh cảnh sát giao thông ngay giữa phố. Nóng giận, lỡ lời, lỡ tay người đời mấy ai mà tránh khỏi. Song trong ánh mắt người dân, cảnh sát là đại diện của chính quyền. Không mạnh chỉ bởi dùi cui, roi điện, chính quyền mạnh trước hết bởi dân tin. Lạm dụng bạo lực trong lực lượng cảnh sát, ở nước nào mà chẳng có, chỉ có điều nếu không được kiểm soát, về lâu dài việc này có nguy cơ hại đến thanh danh của chính quyền.
An ninh công cộng, tức là công an, là việc cổ xưa nhất của mọi chính quyền. "Ối làng nước ơi", có trộm người ta mong được chính quyền che chở. Nhận lấy chức phận ấy, một nhà nước văn minh sẽ độc quyền sử dụng cường lực giữ cho xã hội bình yên. Để cho dân làng rượt theo và tự hành quyết kẻ trộm, chủ nợ công khai xiết nợ, xã hội đen tấn công người lương thiện, thậm chí tấn công trở lại cả những hiệp sỹ đường phố, rõ ràng nhà nước ta còn rất nhiều việc phải làm mới đáp ứng được chức phận mà nhân dân đã gửi gắm.
Chỉ có điều cường lực cũng là men say cuốn hút con người vào vòng xoáy vô tận của đam mê quyền uy, trấn áp, khống chế và cai quản. Không ngạc nhiên ở nước nào cũng vậy nguy cơ lạm dụng bạo lực ở lực lượng cảnh sát là cao. Giúp hạn chế sự tồi tệ ấy, cảnh sát chỉ được phép làm những điều pháp luật cho phép với những thủ tục tuân thủ công lý chặt chẽ được người dân giám sát. Khi dân biết đòi quyền, đòi danh dự và phẩm giá làm người, khi ấy bảo vệ dân quyền thẫm đẫm trong từng điều lệnh, nội quy của ngành cảnh sát. Trái lệnh ấy, người cảnh sát lạm quyền bị truy xét trước tòa, chính khách đứng đầu ngành cảnh sát bị truy vấn trách nhiệm chính trị trước cơ quan dân cử và ánh mắt của ngàn vạn cử tri. Đó là những dấu hiệu đầu tiên của một nhà nước vì dân.
Khi người dân đánh cảnh sát, đó lại là một dấu hiệu quyền lực công cộng bị khinh nhờn. Coi thường nhà nước, coi thường pháp luật là dấu hiệu của văn minh thụt lùi, xã hội rơi vào nanh vuôt của thần thế, tiền bạc hoặc sự hung hãn mạnh ai nấy trị. Đó cũng là dấu hiệu của một nhà nước yếu. Khi ấy, đừng ngạc nhiên, các thế lực khác trong xã hội bắt đầu mon men nhòm ngó sự chính danh của chính quyền.
Con sâu làm rầu nồi canh, ầm ỹ chốc lát rồi sẽ chìm dần, vụ việc cảnh sát đánh cảnh sát rồi sẽ rơi vào quyên lãng trong sự thờ ơ của người đời. Yên chuyện thêm một lần, song chính quyền không vì thế mà trở nên mạnh mẽ. Có lẽ đã tới lúc đừng gắng phủ thêm những lớp sơn hào nhoáng, chúng ta cần nhìn thẳng vào cội nguồn của quyền lực cảnh sát chính là sự ủy trị từ nơi dân. Tốt gỗ hơn tốt nước sơn, sự ủy trị ấy mạnh mới mong có những rường cột quản trị quốc gia vững chắc đặng chế ngự mọi đam mê lạm quyền ẩn chứa trong mỗi con người./.

Comments

Popular posts from this blog

Nhàn đàm về thể chế

  1.            Dẫn nhập : Đầu năm 1845 khi phê bình triết gia Feuerbach, Karl Marx, lúc ấy còn khá trẻ, đã viết câu trên đây, câu sau này được dịch sang tiếng Anh và khắc trên mộ của ngài “ Die Philosophen haben die Welt nur verschieden  interpretirt , es kömmt drauf an sie zu  verändern - các triết gia chỉ tìm cách giải thích thế giới khác nhau, cái chính là phải tìm cách thay đổi thế giới ấy”. Gần 180 năm sau, Acemoglu & đồng sự, nhận được giải Nobel năm 2024, vì những đóng góp giải thích các nền văn minh thịnh hay suy tàn là do thể chế. Điều ấy đúng, hoặc đúng một phần. Nhân dịp này, cựu học viên Fulbright mời chúng tôi mạn đàm về thể chế. “Kỷ nguyên vươn mình”, nếu các bạn thích dùng chữ ấy, mong sẽ là tỉnh thức, bắt đầu với hành động. Nói đã đủ nhiều, đến lúc phải làm, làm nhiều hơn. Ở đất nước chúng ta, vinh quang thuộc về những con người hành động, công khai hay thầm lặng, ngày mỗi ngày bền bỉ làm cho thể chế n...

Ngổn ngang Công lý – Phần 1: Từ Yorktown tới Washington

  Phạm Duy Nghĩa 1.     Những dòng này dành cho ai: Bất công xảy ra khắp nơi, công lý thì khó khăn lắm mới đạt được. Mỗi ngày, nếu góp thêm tử tế, công bằng, và bớt dần bất công, thì thật quý. Công lý được giữ cho ngay ngắn, từng chút một, chung tay bởi tất cả mọi người. Đặng Hoàng Giang viết một cuốn sách có tựa đề “”Bức xúc không làm ta vô can””, quả là thế, bất công xảy ra do chúng ta né tránh, cam chịu, hoặc đồng lõa. Cùng góp sức chúng ta mới tạo ra và duy trì được lẽ công bằng ở đời. Những dòng này vì thế dành cho những ai muốn sống chậm một chút, dừng lại, đứng nhìn, quan sát, và tìm hiểu: Vì sao bất công đã xảy ra, và Vì sao công lý vẫn là một giấc mơ xa vời với rất nhiều dân tộc, trong đó có chúng ta. Thời đại này mạng xã hội, dữ liệu, tin tức, trí tuệ nhân tạo… đang thổi bay con người, đặt câu hỏi đúng đã là một nửa thành công. 2.     Cấu trúc của phần viết: Phần viết này được cấu trúc hồn nhiên như những mảng kiến thức vụn vặt mà tôi lượ...

Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài: Một góc nhìn từ thực tiễn thực thi pháp luật

Đề dẫn : Theo Vụ Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp, vào thời điểm hiện nay nước ta đã có 48 tổ chức trọng tài được thành lập, với hơn 600 trọng tài viên, mỗi năm tham gia giải quyết hàng nghìn vụ tranh chấp thương mại [1] . Một dịch vụ trọng tài đã hình thành. Càng phát triển, những đặc thù của dịch vụ này càng lộ rõ hơn, trong đó có việc xử lý lợi ích của bên thứ ba. Rất khác với tố tụng toà án, về nguyên tắc, trọng tài là thủ tục không công khai, sự tham gia của bên thứ ba là ngoại lệ. Không thể học theo quy định của Tố tụng dân sự để đưa bên thứ ba vào Tố tụng trọng tài. Bài viết dưới đây thảo luận về việc xem xét và đảm bảo lợi ích của Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài. Sau khi minh họa một số tình huống trong đó các bên tranh chấp hoặc Hội đồng trọng tài có thể cần lưu ý tới lợi ích của Bên thứ ba. Mục tiêu của Tố tụng trọng tài là góp phần giải quyết các tranh chấp một cách công bằng, thúc đẩy các bên tự thực thi nghĩa vụ, tránh làm lan rộng thêm kiện tụng. Từ những cân nhắc đó, bài v...