Skip to main content
BỘ MẶT CỦA CHÍNH QUYỀN

Dân đánh cảnh sát, cảnh sát đánh dân, nay lại có thêm tin cảnh sát cơ động đánh cảnh sát giao thông ngay giữa phố. Nóng giận, lỡ lời, lỡ tay người đời mấy ai mà tránh khỏi. Song trong ánh mắt người dân, cảnh sát là đại diện của chính quyền. Không mạnh chỉ bởi dùi cui, roi điện, chính quyền mạnh trước hết bởi dân tin. Lạm dụng bạo lực trong lực lượng cảnh sát, ở nước nào mà chẳng có, chỉ có điều nếu không được kiểm soát, về lâu dài việc này có nguy cơ hại đến thanh danh của chính quyền.
An ninh công cộng, tức là công an, là việc cổ xưa nhất của mọi chính quyền. "Ối làng nước ơi", có trộm người ta mong được chính quyền che chở. Nhận lấy chức phận ấy, một nhà nước văn minh sẽ độc quyền sử dụng cường lực giữ cho xã hội bình yên. Để cho dân làng rượt theo và tự hành quyết kẻ trộm, chủ nợ công khai xiết nợ, xã hội đen tấn công người lương thiện, thậm chí tấn công trở lại cả những hiệp sỹ đường phố, rõ ràng nhà nước ta còn rất nhiều việc phải làm mới đáp ứng được chức phận mà nhân dân đã gửi gắm.
Chỉ có điều cường lực cũng là men say cuốn hút con người vào vòng xoáy vô tận của đam mê quyền uy, trấn áp, khống chế và cai quản. Không ngạc nhiên ở nước nào cũng vậy nguy cơ lạm dụng bạo lực ở lực lượng cảnh sát là cao. Giúp hạn chế sự tồi tệ ấy, cảnh sát chỉ được phép làm những điều pháp luật cho phép với những thủ tục tuân thủ công lý chặt chẽ được người dân giám sát. Khi dân biết đòi quyền, đòi danh dự và phẩm giá làm người, khi ấy bảo vệ dân quyền thẫm đẫm trong từng điều lệnh, nội quy của ngành cảnh sát. Trái lệnh ấy, người cảnh sát lạm quyền bị truy xét trước tòa, chính khách đứng đầu ngành cảnh sát bị truy vấn trách nhiệm chính trị trước cơ quan dân cử và ánh mắt của ngàn vạn cử tri. Đó là những dấu hiệu đầu tiên của một nhà nước vì dân.
Khi người dân đánh cảnh sát, đó lại là một dấu hiệu quyền lực công cộng bị khinh nhờn. Coi thường nhà nước, coi thường pháp luật là dấu hiệu của văn minh thụt lùi, xã hội rơi vào nanh vuôt của thần thế, tiền bạc hoặc sự hung hãn mạnh ai nấy trị. Đó cũng là dấu hiệu của một nhà nước yếu. Khi ấy, đừng ngạc nhiên, các thế lực khác trong xã hội bắt đầu mon men nhòm ngó sự chính danh của chính quyền.
Con sâu làm rầu nồi canh, ầm ỹ chốc lát rồi sẽ chìm dần, vụ việc cảnh sát đánh cảnh sát rồi sẽ rơi vào quyên lãng trong sự thờ ơ của người đời. Yên chuyện thêm một lần, song chính quyền không vì thế mà trở nên mạnh mẽ. Có lẽ đã tới lúc đừng gắng phủ thêm những lớp sơn hào nhoáng, chúng ta cần nhìn thẳng vào cội nguồn của quyền lực cảnh sát chính là sự ủy trị từ nơi dân. Tốt gỗ hơn tốt nước sơn, sự ủy trị ấy mạnh mới mong có những rường cột quản trị quốc gia vững chắc đặng chế ngự mọi đam mê lạm quyền ẩn chứa trong mỗi con người./.

Comments

Popular posts from this blog

Học và Dạy Luật Đất đai trong các trường luật ở Việt Nam

Tặng các bạn học và dạy Luật Đất đai 1.       Dẫn đề : Nước ta đã có gần 100 cơ sở đào tạo luật (để thuận tiện, sau đây gọi chung là các trường luật). Ở bậc cử nhân, các trường luật thường giảng dạy Môn học Luật Đất đai. Nội dung giảng dạy môn học này ở các trường khá giống nhau, bám sát cấu trúc của Luật Đất đai, thường bắt đầu từ Chế độ sở hữu, Các loại đất, Quyền & Nghĩa vụ của Người sử dụng đất, cho tới Hành chính đất đai và Giải quyết tranh chấp đất đai. Trong bối cảnh Luật Đất đai 2024 đã có hiệu lực, nội dung đồ sộ của đạo luật này cần được nghiên cứu & giảng dạy như thế nào cho hiệu quả. Trong khuôn khổ Hội thảo tại một trường luật như Khoa Luật ĐH Mở TPHCM, sẽ là hữu ích, nếu có thể góp phần tìm hiểu đạo luật mới này, song đồng thời cũng tìm cách đổi mới cách nghiên cứu, giảng dạy pháp luật đất đai, giúp cho môn học này hấp dẫn, thiết thực hơn với người học. Phần thảo luận dưới đây góp phần vào 2 nội dung nêu trên. 2.    ...

Nhàn đàm về thể chế

  1.            Dẫn nhập : Đầu năm 1845 khi phê bình triết gia Feuerbach, Karl Marx, lúc ấy còn khá trẻ, đã viết câu trên đây, câu sau này được dịch sang tiếng Anh và khắc trên mộ của ngài “ Die Philosophen haben die Welt nur verschieden  interpretirt , es kömmt drauf an sie zu  verändern - các triết gia chỉ tìm cách giải thích thế giới khác nhau, cái chính là phải tìm cách thay đổi thế giới ấy”. Gần 180 năm sau, Acemoglu & đồng sự, nhận được giải Nobel năm 2024, vì những đóng góp giải thích các nền văn minh thịnh hay suy tàn là do thể chế. Điều ấy đúng, hoặc đúng một phần. Nhân dịp này, cựu học viên Fulbright mời chúng tôi mạn đàm về thể chế. “Kỷ nguyên vươn mình”, nếu các bạn thích dùng chữ ấy, mong sẽ là tỉnh thức, bắt đầu với hành động. Nói đã đủ nhiều, đến lúc phải làm, làm nhiều hơn. Ở đất nước chúng ta, vinh quang thuộc về những con người hành động, công khai hay thầm lặng, ngày mỗi ngày bền bỉ làm cho thể chế n...

Ngổn ngang Công lý-Phần 2: Quản trị Tòa án-Công việc nhìn từ bên trong

  Phần 2: Quản trị tòa án- Công việc nhìn từ bên trong     26.       Tòa án Yorktown: Tòa án Yorktown Circuit Court tọa lạc trong một ngôi nhà xinh xắn, lùi sau cái sân cỏ rất rộng, không có cổng, và cũng không có tường bao. Bang Virginia, với khoảng 9 triệu dân, có hơn 30 cái tòa ở cấp này, mỗi tòa có từ 2-15 thẩm phán, tùy theo nhu cầu công việc. Thẩm quyền của cấp tòa này được giới hạn, xử các án hình sự có mức hình phạt không quá 12 tháng tù và các án dân sự có giá ngạch không quá 50.000 đô la. Dưới cấp tòa án này còn có tòa án quận, dưới tòa án quận còn có nhân viên pháp lý (gọi là magistrates) tiếp nhận các yêu cầu pháp lý của người dân và giải quyết các vụ việc theo ủy quyền mà không cần tranh tụng, chắc có thể so sánh được với bộ phận pháp chế ở cấp phường ở nước ta. Bên trên tòa án Yorktown Circuit Court còn có tòa phúc thẩm, và cuối cùng là Tòa tối cao của bang Virginia với 6 thẩm phán. Đại thể 95-96% các vụ án ở Mỹ sẽ được giải qu...