Skip to main content

Ngoi sao the ky moi: Xuan Ky Suu


NGÔI SAO THẾ KỶ MỚI

Phạm Duy Nghĩa

Mười năm đã trôi qua kể từ khi Liên hợp quốc tuyên bố năm giá trị cần hướng tới của thế kỷ 21, đó là tự do cá nhân, bình đẳng về cơ hội, thân thiện với môi trường, sẻ chia trách nhiệm giữa các thế hệ, kết đoàn và khoan dung. Năm giá trị lấp lánh như năm ánh sao, tuy xa mà gần, khi đồng nhịp với trái tim thanh niên, ngọn cờ ấy có thể tạo nên triều dâng sóng cuộn.
Không mãi là con trẻ, thanh niên là những nhân cách phải tự lo, tự mưu cầu hạnh phúc cho bản thân và gia đình mình mai sau. Tự do khám phá, dám nghĩ lớn mới mong làm lớn, từ việc học nghề tới học làm người, không ai có thể học và làm thay thanh niên. Đón lấy kỹ nghệ Tây phương, song đừng quên người mẹ Phương Đông, ta khôn lớn bởi mẹ cha ta nâng đỡ. Khi hàng triệu những con người trẻ tuổi học cách nghĩ, cách sống tự do và khôn khéo giành và bảo vệ lấy sự tự do ấy, dân tộc ta sẽ là một dân tộc khoẻ khoắn của những con người dám làm, dám chịu.
Tự do của mỗi con người thường dừng ở nơi có thể hại đến quyền tư của người khác. Khi chen chúc lạng lách mỗi ngày trên phố hẹp xin hãy dừng một giây nghĩ tới bao dung và nhường nhịn. Hành xử mỗi ngày của chúng ta dù che mắt được người đời song sao có thể giấu nổi đất trời. Mình bận, người khác cũng bận, xanh cành lộc ngày xuân nhà mình lại trơ trụi công viên. Thiếu kiềm chế, chỉ cho mình là đúng mà mất đi năng lực biết lắng nghe và thấu hiểu người khác, xã hội chúng ta sẽ nghèo êm ái và thiếu nhân văn.
Sang và hèn, đen tối và lộng lẫy, chưa bao giờ con nhà giàu, con nhà nghèo lại phân tách nhanh như thời đại ngày nay. Một quốc gia chỉ ổn định nếu lo cho con em mình được bình đẳng về cơ hội, trẻ nhà quê cũng có điện để học hành. Kìa là sân golf, sân ten-nít, ai sẽ lo chỗ tập thể dục và vui chơi cho người già và trẻ em nghèo. Gió cát bay trên những khu công nghiệp, ai lo chỗ ăn nghỉ cho ngàn vạn công nhân. Tự do lập hội, tự do nói lên mơ ước và vận động cho lợi ích chính đáng của mình, những người trẻ tuổi phải tự tìm lấy bình đẳng và cơ hội cho lứa tuổi của mình.


Ngôi sao vàng năm cánh, ngôi sao thế kỷ, ngôi sao nào mà chẳng thấm đẫm mồ hôi, máu và nước mắt. Tự do và bình đẳng, công lý và khoan dung, những giá trị tốt lành ấy có bao giờ được phát không như quà tặng. Nghĩ được sẽ hành động được, chúng ta yêu tự do, yêu hoà hợp và hoá giải bất đồng, dân tộc lớn bởi các thế hệ trẻ già cùng sẻ chia trách nhiệm./.

Comments

Popular posts from this blog

Học và Dạy Luật Đất đai trong các trường luật ở Việt Nam

Tặng các bạn học và dạy Luật Đất đai 1.       Dẫn đề : Nước ta đã có gần 100 cơ sở đào tạo luật (để thuận tiện, sau đây gọi chung là các trường luật). Ở bậc cử nhân, các trường luật thường giảng dạy Môn học Luật Đất đai. Nội dung giảng dạy môn học này ở các trường khá giống nhau, bám sát cấu trúc của Luật Đất đai, thường bắt đầu từ Chế độ sở hữu, Các loại đất, Quyền & Nghĩa vụ của Người sử dụng đất, cho tới Hành chính đất đai và Giải quyết tranh chấp đất đai. Trong bối cảnh Luật Đất đai 2024 đã có hiệu lực, nội dung đồ sộ của đạo luật này cần được nghiên cứu & giảng dạy như thế nào cho hiệu quả. Trong khuôn khổ Hội thảo tại một trường luật như Khoa Luật ĐH Mở TPHCM, sẽ là hữu ích, nếu có thể góp phần tìm hiểu đạo luật mới này, song đồng thời cũng tìm cách đổi mới cách nghiên cứu, giảng dạy pháp luật đất đai, giúp cho môn học này hấp dẫn, thiết thực hơn với người học. Phần thảo luận dưới đây góp phần vào 2 nội dung nêu trên. 2.    ...

Nhàn đàm về thể chế

  1.            Dẫn nhập : Đầu năm 1845 khi phê bình triết gia Feuerbach, Karl Marx, lúc ấy còn khá trẻ, đã viết câu trên đây, câu sau này được dịch sang tiếng Anh và khắc trên mộ của ngài “ Die Philosophen haben die Welt nur verschieden  interpretirt , es kömmt drauf an sie zu  verändern - các triết gia chỉ tìm cách giải thích thế giới khác nhau, cái chính là phải tìm cách thay đổi thế giới ấy”. Gần 180 năm sau, Acemoglu & đồng sự, nhận được giải Nobel năm 2024, vì những đóng góp giải thích các nền văn minh thịnh hay suy tàn là do thể chế. Điều ấy đúng, hoặc đúng một phần. Nhân dịp này, cựu học viên Fulbright mời chúng tôi mạn đàm về thể chế. “Kỷ nguyên vươn mình”, nếu các bạn thích dùng chữ ấy, mong sẽ là tỉnh thức, bắt đầu với hành động. Nói đã đủ nhiều, đến lúc phải làm, làm nhiều hơn. Ở đất nước chúng ta, vinh quang thuộc về những con người hành động, công khai hay thầm lặng, ngày mỗi ngày bền bỉ làm cho thể chế n...

Ngổn ngang Công lý-Phần 2: Quản trị Tòa án-Công việc nhìn từ bên trong

  Phần 2: Quản trị tòa án- Công việc nhìn từ bên trong     26.       Tòa án Yorktown: Tòa án Yorktown Circuit Court tọa lạc trong một ngôi nhà xinh xắn, lùi sau cái sân cỏ rất rộng, không có cổng, và cũng không có tường bao. Bang Virginia, với khoảng 9 triệu dân, có hơn 30 cái tòa ở cấp này, mỗi tòa có từ 2-15 thẩm phán, tùy theo nhu cầu công việc. Thẩm quyền của cấp tòa này được giới hạn, xử các án hình sự có mức hình phạt không quá 12 tháng tù và các án dân sự có giá ngạch không quá 50.000 đô la. Dưới cấp tòa án này còn có tòa án quận, dưới tòa án quận còn có nhân viên pháp lý (gọi là magistrates) tiếp nhận các yêu cầu pháp lý của người dân và giải quyết các vụ việc theo ủy quyền mà không cần tranh tụng, chắc có thể so sánh được với bộ phận pháp chế ở cấp phường ở nước ta. Bên trên tòa án Yorktown Circuit Court còn có tòa phúc thẩm, và cuối cùng là Tòa tối cao của bang Virginia với 6 thẩm phán. Đại thể 95-96% các vụ án ở Mỹ sẽ được giải qu...