Skip to main content

Ngoi sao the ky moi: Xuan Ky Suu


NGÔI SAO THẾ KỶ MỚI

Phạm Duy Nghĩa

Mười năm đã trôi qua kể từ khi Liên hợp quốc tuyên bố năm giá trị cần hướng tới của thế kỷ 21, đó là tự do cá nhân, bình đẳng về cơ hội, thân thiện với môi trường, sẻ chia trách nhiệm giữa các thế hệ, kết đoàn và khoan dung. Năm giá trị lấp lánh như năm ánh sao, tuy xa mà gần, khi đồng nhịp với trái tim thanh niên, ngọn cờ ấy có thể tạo nên triều dâng sóng cuộn.
Không mãi là con trẻ, thanh niên là những nhân cách phải tự lo, tự mưu cầu hạnh phúc cho bản thân và gia đình mình mai sau. Tự do khám phá, dám nghĩ lớn mới mong làm lớn, từ việc học nghề tới học làm người, không ai có thể học và làm thay thanh niên. Đón lấy kỹ nghệ Tây phương, song đừng quên người mẹ Phương Đông, ta khôn lớn bởi mẹ cha ta nâng đỡ. Khi hàng triệu những con người trẻ tuổi học cách nghĩ, cách sống tự do và khôn khéo giành và bảo vệ lấy sự tự do ấy, dân tộc ta sẽ là một dân tộc khoẻ khoắn của những con người dám làm, dám chịu.
Tự do của mỗi con người thường dừng ở nơi có thể hại đến quyền tư của người khác. Khi chen chúc lạng lách mỗi ngày trên phố hẹp xin hãy dừng một giây nghĩ tới bao dung và nhường nhịn. Hành xử mỗi ngày của chúng ta dù che mắt được người đời song sao có thể giấu nổi đất trời. Mình bận, người khác cũng bận, xanh cành lộc ngày xuân nhà mình lại trơ trụi công viên. Thiếu kiềm chế, chỉ cho mình là đúng mà mất đi năng lực biết lắng nghe và thấu hiểu người khác, xã hội chúng ta sẽ nghèo êm ái và thiếu nhân văn.
Sang và hèn, đen tối và lộng lẫy, chưa bao giờ con nhà giàu, con nhà nghèo lại phân tách nhanh như thời đại ngày nay. Một quốc gia chỉ ổn định nếu lo cho con em mình được bình đẳng về cơ hội, trẻ nhà quê cũng có điện để học hành. Kìa là sân golf, sân ten-nít, ai sẽ lo chỗ tập thể dục và vui chơi cho người già và trẻ em nghèo. Gió cát bay trên những khu công nghiệp, ai lo chỗ ăn nghỉ cho ngàn vạn công nhân. Tự do lập hội, tự do nói lên mơ ước và vận động cho lợi ích chính đáng của mình, những người trẻ tuổi phải tự tìm lấy bình đẳng và cơ hội cho lứa tuổi của mình.


Ngôi sao vàng năm cánh, ngôi sao thế kỷ, ngôi sao nào mà chẳng thấm đẫm mồ hôi, máu và nước mắt. Tự do và bình đẳng, công lý và khoan dung, những giá trị tốt lành ấy có bao giờ được phát không như quà tặng. Nghĩ được sẽ hành động được, chúng ta yêu tự do, yêu hoà hợp và hoá giải bất đồng, dân tộc lớn bởi các thế hệ trẻ già cùng sẻ chia trách nhiệm./.

Comments

Popular posts from this blog

Nhàn đàm về thể chế

  1.            Dẫn nhập : Đầu năm 1845 khi phê bình triết gia Feuerbach, Karl Marx, lúc ấy còn khá trẻ, đã viết câu trên đây, câu sau này được dịch sang tiếng Anh và khắc trên mộ của ngài “ Die Philosophen haben die Welt nur verschieden  interpretirt , es kömmt drauf an sie zu  verändern - các triết gia chỉ tìm cách giải thích thế giới khác nhau, cái chính là phải tìm cách thay đổi thế giới ấy”. Gần 180 năm sau, Acemoglu & đồng sự, nhận được giải Nobel năm 2024, vì những đóng góp giải thích các nền văn minh thịnh hay suy tàn là do thể chế. Điều ấy đúng, hoặc đúng một phần. Nhân dịp này, cựu học viên Fulbright mời chúng tôi mạn đàm về thể chế. “Kỷ nguyên vươn mình”, nếu các bạn thích dùng chữ ấy, mong sẽ là tỉnh thức, bắt đầu với hành động. Nói đã đủ nhiều, đến lúc phải làm, làm nhiều hơn. Ở đất nước chúng ta, vinh quang thuộc về những con người hành động, công khai hay thầm lặng, ngày mỗi ngày bền bỉ làm cho thể chế n...

Ngổn ngang Công lý – Phần 1: Từ Yorktown tới Washington

  Phạm Duy Nghĩa 1.     Những dòng này dành cho ai: Bất công xảy ra khắp nơi, công lý thì khó khăn lắm mới đạt được. Mỗi ngày, nếu góp thêm tử tế, công bằng, và bớt dần bất công, thì thật quý. Công lý được giữ cho ngay ngắn, từng chút một, chung tay bởi tất cả mọi người. Đặng Hoàng Giang viết một cuốn sách có tựa đề “”Bức xúc không làm ta vô can””, quả là thế, bất công xảy ra do chúng ta né tránh, cam chịu, hoặc đồng lõa. Cùng góp sức chúng ta mới tạo ra và duy trì được lẽ công bằng ở đời. Những dòng này vì thế dành cho những ai muốn sống chậm một chút, dừng lại, đứng nhìn, quan sát, và tìm hiểu: Vì sao bất công đã xảy ra, và Vì sao công lý vẫn là một giấc mơ xa vời với rất nhiều dân tộc, trong đó có chúng ta. Thời đại này mạng xã hội, dữ liệu, tin tức, trí tuệ nhân tạo… đang thổi bay con người, đặt câu hỏi đúng đã là một nửa thành công. 2.     Cấu trúc của phần viết: Phần viết này được cấu trúc hồn nhiên như những mảng kiến thức vụn vặt mà tôi lượ...

Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài: Một góc nhìn từ thực tiễn thực thi pháp luật

Đề dẫn : Theo Vụ Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp, vào thời điểm hiện nay nước ta đã có 48 tổ chức trọng tài được thành lập, với hơn 600 trọng tài viên, mỗi năm tham gia giải quyết hàng nghìn vụ tranh chấp thương mại [1] . Một dịch vụ trọng tài đã hình thành. Càng phát triển, những đặc thù của dịch vụ này càng lộ rõ hơn, trong đó có việc xử lý lợi ích của bên thứ ba. Rất khác với tố tụng toà án, về nguyên tắc, trọng tài là thủ tục không công khai, sự tham gia của bên thứ ba là ngoại lệ. Không thể học theo quy định của Tố tụng dân sự để đưa bên thứ ba vào Tố tụng trọng tài. Bài viết dưới đây thảo luận về việc xem xét và đảm bảo lợi ích của Bên thứ ba trong Thủ tục trọng tài. Sau khi minh họa một số tình huống trong đó các bên tranh chấp hoặc Hội đồng trọng tài có thể cần lưu ý tới lợi ích của Bên thứ ba. Mục tiêu của Tố tụng trọng tài là góp phần giải quyết các tranh chấp một cách công bằng, thúc đẩy các bên tự thực thi nghĩa vụ, tránh làm lan rộng thêm kiện tụng. Từ những cân nhắc đó, bài v...